Prostat ameliyatı geçirecek ya da ameliyat olmuş hastaların en sık merak ettikleri konu ameliyat sonrası cinsellik sorunlarıdır. Özellikle ereksiyon kaybı, yeterli sertleşme olmaması en büyük endişelerdir.
Sertleşme neden olmaz – ereksiyon neden kaybolur?
Cinsel uyaran varlığında ereksiyon oluşması için sinirsel, damarsal, kas yapı, hormonlar ve duygusal etmenlerin tamamı sağlıklı çalışmalıdır. Aksi takdirde yeterli ereksiyon olmaz.
Erkeklerde en sık ilerlemiş diyabet hastalığı, aşırı kilo, nörolojik hastalıklar, felç, kalp hastalığı, geçirilmiş kazalara bağlı ereksiyon kaybı gözlenir. Sonradan oluşan ereksiyon kaybının en önemli nedenlerinden biri de kanser için yapılan ameliyatlardır. Kolon ve prostat kanseri için yapılan ameliyatlar bunların başında gelir.
Prostat kanseri için yapılan ameliyat nedir?
Prostatın kanserli dokusu için yapılan cerrahi işleme radikal prostatektomi denilir. Bu ameliyatta tüm prostat ve çevreleyen zar dokusu ile bazen sinirlerin de çıkarılması gereken bir işlemdir.
Radikal prostatektomi ameliyatı sonrası hemen her hastada bir miktar ya da aşırı derecede sinir hasarı ve penis kas doku kaybı olur. Bu da; ereksiyon kaybına ve cinsel işlev bozukluğuna yol açar.
Hastalarda uygulanan ameliyatlar genellikle 4 teknikle yapılır.
1-Radikal prostatektomi
2-Perineal radikal prostatektomi
3-Laparoskopik radikal prostatektomi
4-Robot yardımlı radikal prostatektomi
Cinsellik ameliyat sonrası kimlerde kaybolur?
Bu sorunun cevabı değişkendir. Yani hasta yoktur hastalık vardır prensibi geçerlidir: Yapılan ameliyat tekniği, hastanın yaşı, kanserli dokunun prostat dokusu içindeki oranı ve çevre dokuların tutulumu gibi pek çok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Geniş bir alanda doku çıkarılması kas ve sinir kaybına yol açacağından ereksiyon genellikle sinir hasarına bağlı kaybedilir.
Kas çıkarılması, ameliyat sonrası kanama, nekroz, komplikasyon gelişmesi, ameliyat sonrası radyoterapi veya hormon verilmesi ereksiyonun kaybına yol açar.
Ameliyat sırasında prostat tabanında yer alan ve penisi uyaran sinirler hastalık nedeni ile çıkarılması gerekebilir. Zaman zaman da açık ameliyat ya da laparoskopide belirlenemezse çıkarılabilir. Ameliyat tekniği, cerrahi deneyim kısmi ya da tam ereksiyon kaybının nedenlerinden bazılarıdır.
Cinselliğin korunması için hangi ameliyatı olmalıyım?
Hangi ameliyat seçilirse seçilsin esas yapılması gereken kanserden kurtulmaktır. Cinsellik, idrar tutma daha sonraki korunması gereken faktörlerdir. Ameliyatlarda kanserli doku bırakılmaması hedeflenir- eğer kaçınılmaz olarak kalıyorsa da sonrasında radyoterapi ya da hormonoterapi yapılır.
Ameliyat seçiminde hastanın çabuk toparlanması, işe hızlı dönüş, normal aktiviteleri hızlı yapma ve idrar kaçırma ile cinsellik açısından en iyi sonuçlar robot yardımlı yapılan prostatektomi ile mümkündür.
Sinirlerin korunduğu ameliyat tekniği en iyi; robotik cerrahi ile yapılır. Ancak ameliyat tekniğine karar vermede, hasta yaşı, yaşam beklentisi, kanserin olduğu alan ve çevre doku ya da uzak organ yayılımı dikkate alınmalıdır. Karar arak hastanın beklentileri de dinlenilip karar verilmelidir.
Ameliyatta sinir koruyucu tekniğin yararı nedir?
Prostat ameliyatları kanser nedeni ile yapıldığında daha agresif bir cerrahi söz konusudur. Eğer sinirler korunmamışsa bir buçuk yıl sonunda hastaların üçte ikisinini ereksiyon kaybı devam edebilir. Bu oran iki yılın sonunda % 42’e düşer yani hastaların yarısından çoğunda düzelme iki yılı bulabilir.
Eğer ameliyat sinir koruyucu bir teknikle yapıldıysa 12 ayın sonunda ereksiyonlar daha çabuk düzelir.
Prostat ameliyatı sonrası cinsellik tedavisi
Prostat ameliyatı öncesi penil rehabilitasyon programları başlatılabilir ve bu da ameliyat sonrasında devam ettirilir. Buna mümkün olduğunca erken başlanılması başarıyı artırır.
Ameliyat sonrası ilaç tedavisi: Penis düz kasını gevşetici ajanlar günümüzde ereksiyona önemli katkı sağlar. Bu penis rehabilitasyınu açısından da önemlidir.
Cinselliğin devamı ameliyat tekniği, sinirlerin yarısının ya da tamamının alınması ile direkt ilişkilidir. Hasta yaşı ve diyabet, nörojenik hastalıklar gibi ek faktörler de önemlidir.
Tedavide ilaçlar dışında vakum cihazı, enjeksiyon tedavileri veya penis protezi uygulanabilir.
