Robotik cerrahi ürolojide hangi alanlarda kullanılır?

2000’li yılların ikinci yarısından itibaren robot cerrahisi Ürolojide büyük yer bulmaya başlamıştır ve ürolojinin hemen her ameliyatında aktif olarak kullanılmaktadır.
Prostat kanseri cerrahi tedavisinde önemli kolaylıklar sağlar ve cinsellik, idrar kaçırma sorunları yaşanmamasına yol açar. Kadınlarda mesane, rahim, bağırsak sarkması tedavisinde de etkili şekilde kullanılır.

Robot yardımlı cerrahi nedir?

Öncelikle bilinmesi gereken; hastayı robot ameliyat etmez- ameliyatı robot konsolunu kontrol eden cerrah yapar. Robot, kolları ile hasta içerisine yerleştirilir ve onlarca kez büyütme yaparak, çok derin yerlere ulaşabilir, ileri derecede dönme ve kıvrılma yeteneği ile normal elle yapılan cerrahiden kat kat daha iyi bir cerrahi uygulama olanağını hastaya ve hekime tanır.

Robotik Cerrahinin Yararları nelerdir?

• Kanama az olur.
• Sinirler korunur.
• Cinsellik, idrar kaçırma gibi komplikasyonlar en az oranda görülür.
• Ameliyat sonrası enfeksiyon, ateş daha az olur.
• Sarkma tedavisinde hasta çabuk toparlanır, ertesi gün taburcu olur ve günlük hayata çok kısa sürede döner.
• 3 boyutlu görüntü ve büyütme sağlar: ameliyatın hasta ve cerrah için kolay geçmesine yol açar.

Sarkma ameliyatı nasıl yapılır?

Mesane, Rahim, Rahim ağzı ya da bağırsak sarkmaları yerine ve derecesine göre vajinal yolla ya da karın içinden yapılır.
Mesane sarkması çoğunlukla rahim alınmış kadınlarda kalan rahim kısmı ile mesanenin birlikte sarkmasıdır (Resim 1).

Resim 1a: Normal vajen, mesane ve uterus

1b: Uterus sarkması
1c: Uterus ve mesane birlikte sarkması

Bunun için en iyi tedavi yöntemi; kalan rahim kısmının karın arka duvarında sakrum denilen kemik yapı önündeki çıkıntıya tutturulması ameliyatıdır. Bu operasyona sakrokolpopeksi denir (Resim 2).

Resim 2: Sarkma tedavisinde sarkan bölümün sakral kemik ön yüzüne meş ile tutturulması

Bu ameliyatın riskleri nedir?

Sarkma ameliyatı için kullanılan meş yani yama sentetik bir malzemedir. Normalde insan vücudu ile tam uyumludur ancak dikişler, uygulanan teknik ve hastaya bağlı ameliyat sırasında gelişebilecek komplikasyonlar sonucu meş enfeksiyonu, vücut dışına çıkması ve bunlara bağlı şiddetli ağrıya yol açabilir.

Doğru teknik uygulanmazsa bağırsak delinmesi, vajen yırtılması yaşanabilir.
Sarkma tamirinde en iyi büyütme, meşin doğru alana dikilmesi, mesaneyi yaralamama ve hızlı operasyon yapma robot yardımlı sakrokolpopeksi ile mümkün olmaktadır. Açık ameliyatla yapılan sakrokolpopekside de başarı benzerdir. Ancak açık ameliyatla 10-15 cm’lik kesi, karın açılması, ağrı, sancı ve normal hayata geç dönüş gibi kısıtlamalar bulunabilir. Robot ya da laparoskopi ile kanama az olması, günlük hayata çabuk dönme ve tüm batının kontrolü önemli avantajlardır.

Başarı oranları nasıldır?

Sakrokolpopeksi ameliyatı ile başarı oranları %71-100 arasındadır. Uzun süreli çalışmalarla 13 yılı aşan zaman diliminde başarının devam ettiği ve sarkmanın tekrarlamadığı saptanmıştır.