İdrar yolları enfeksiyonlarında:
SINIFLANDIRMA
- Semptomatik ve asemptomatik
- Komplike ve komplike olmayan
(akut ve kronik sistit, interstisyel sistit, ağrılı mesane sendromu, kronik pelvik ağrı sendromu, mesane ağrı sendromu, vb).
- Üst üriner ve alt üriner sistem enfeksiyonları
olarak sınıflandırılır.
- İdrar yolları enfeksiyonları en çok kadınlarda ve daha çok sistit adı ile bilinir. En yaygın tutulum mesane olduğu için sistit, kronik sistit sık karşılaşılır.
- Kadın idrar kanalı, vajen komşuluğu, mens dönemleri, yaş, menapoz gibi hormonal faktörler de dikkate alındığında sık enfeksiyon oluşumu bazen kaçınılmazdır.
ŞİKAYETLER:
Tanı esnasındaki klinik semptomlar
- Semptom Hasta (%)
acil idrar hissi 57-98
gündüz idrar sıklığı 84-97
ağrı 66-94
noktüri 44-90
dizüri 71-98
suprapubik ağrı 39-71
perineal ağrı 25-56
mesanede spazm hissi 50-74
pubik bas›nç hissi 60-71
Disparoni 46-80
Depresyon 55-67
Hematüri 14-33
SİSTİT TİPLERİ:
Tüm sistitler bakterilerle yani mikroplarla oluşmaz. Akut yani ilk karşılaşmada hastalarda idrar tahlili ve idrar kültüründe enfeksiyona yol açan mikrobiyal ajan bulunabilir ancak kronikleşmişse mikrobiyal ajan olmayabilir.
Mikrobiyal olmayan sistit tipleri:
Malakoplaki
Eosinofilik sistit
Interstisyal sistit: Steril infiltrasyon
BCG tedavisi ile birlikte sistit
Rasyasyon sistiti
Hemorajik sistit: Siklofosfamid
Polipoid sistit
Amiloidozis
HANGİ HASTALARDA DÜŞÜNÜLMELİ?
- Kronik pelvik ağrı ve acil işeme hissi/sık idrara çıkma semptom kompleksi olan hastalarda sistit, kronik sistit, ağrılı mesane sendromu düşünülebilir.
- Diğer hastalıklar dışlanmalı- başka hastalıkların bulunmadığı gösterilmelidir.
1-Tedavi edilebilir başka bir durum yada patolojinin gösterilememiş olması(ekartasyona dayanır)durumunda
2-Kategori 3B ye giren kronik nonbakterial prostatit tanısı almış hastalarda
3-vulvadini veya dispareunia ile sık idrara çıkma ve/veya acil işeme hissi olan hastalarda
4-konvansiyonel tedavilere yanıt alınamayan aşırı aktif mesaneli hastalarda
TANI & TEDAVİ
Kronik ya da komplike sistitler, klinik ve morfolojik açıdan çok az spesifik kriterle karakterize, tanısı için daha ziyade doktorun deneyimi ve kişisel tecrübesini gerektiren, büyük ölçüde başka hastalıkların eliminasyonuna dayanılarak tanısı konabilen bir hastalıktır. Genel olarak kronik irritatif işeme semptomlarının, steril ve sitolojik olarak negatif idrarın, karakteristik sistoskopik bulguların görüldüğü ve bu bulgulara yol açabilecek başka bir nedenin bulunmadığı durumlarda bu sendrom akla gelmelidir.
Tüm hastalarda detaylı muayene, başka hastalıkların olmadığının gösterilmesi, steril idrar varlığı, sorgulama formları ile şikayetleri belirlemek ve işeme günlüğü yapmak şarttır.
- Hastalar, ilk vizitte hemen tedavi beklememelidir.
- Ağızdan ya da mesaneye yapılacak bir ilaçla kesin çözüm olmayabilir.
- Nedeni belli olmayan bazı hasta grubunda tedavi haftalar sürebilir.
- Kadınlarda Kadın Doğum, Nöroloji ve psikiyatrik hastalıklar, erkeklerde de Nörolojik, Ürolojik ve Psikyatri ortak yaklaşımı olmalıdır.
Tedaviden önce; özel testler, idrar belirteçleri, mesane dolumu, sistoskopi, bazen biyopsi, idrar sitolojisi (belli durumlarda), patolojik inceleme ve ileri değerlendirme gerekebilir.
Bu hastalarda bağışıklık sistemi kontrolü de önemlidir. Ek hastalıklar; İritable barsak sendromu, Sistemik lupus eritamatozus, İnflamatuvar barsak hastalığı, Fibromiyalji, Panik bozuklukları da sorgulanmalıdır.
Tedavide her zaman antibiyotikler kullanılmayabilir. Bazen antidepresanlar, antihistaminikler, uzun sire yarım ya da üçte bir doz antiseptik veya antibiyotik kullanılabilir.
Mesane endoskopisi, koterizasyon, fulgurasyon, mesane içine ilaç uygulamaları da hasta bazlı yapılabilir.
Sık tekrarlayan sistit ataklarında kadın ya da erkek olsun mutlaka altta nedenler araştırılmalıdır.
