Erkekte kısırlık- infertilite

Kimlerde kısırlık/ infertilite araştırılmalıdır?

Çoğu evli çift evliliklerinin ilk bir kaç ayında gebelik olmayınca paniğe sürüklenebilir. Oysa; kısırlık ya da infertilite; cinsel yönden aktif olunması, doğum kontrol yöntemi kullanılmaması ve çiftlerin en az 1 (bir) yıl kendiliğinden çocuk sahibi olamamasıdır.

Kadın ve erkekte oran nedir?

Toplumda çiftlerin çocuk sahibi olamama ve tedavi arayışına başlama oranı tüm bireylerde %15 civarındadır.
Genellikle kısırlık nedeni ile araştırılan her dört çiftten birinde erkek ve kadına ait problem bulunur. Değerlendirme ve nedenler
Değerlendirmeye başlanan çiftlerde erkeğe bağlı bir neden bulunsa da mutlaka kadın faktör araştırılması da yapılmalıdır.
Nedenler:

• Doğuştan olan nedenler-ürolojik bozukluklar
• Hormon bozuklukları
• Testis-yumurtalık sorunları
• Geçirilmiş ameliyatlar
• Çocukluk çağında testislere zarar vermiş ateşli hastalıklar (kabakulak gibi)
• Genetik bozukluklar
• Bağışıklık sistemine ait bozuluklar
• Kronik enfeksiyonlar
• Kanserler
• Travma, kazalar

Semen (Meni) analizi
Dünya sağlık örgütü önerileri dikkate alınarak test değerlendirilmelidir.
Bu tetkikte anormallik bulunursa erkek faktör araştırılması yapılır.
Bu test bir kez yapılarak teşhis konmamalıdır. En az 3-4 hf ara ile iki kez tekrarlanmalıdır.
Spermin hiç olmaması (azoosprmi) ile az ya da hareket bozukluğu olması tedavi prensipleri ve şansını çok değiştirir.
Normal semen analiz referans değeri (aralık da verilmiştir)

Hormonal değerlendirme:
Testislerde sorun olması, yetmezlik şüphesi laboratuvar incelemelerde sapyandığında ya da fizik muayenede bundan şüphelenirse hekim- ileri hormonal inceleme yapılmalıdır. FSH, KH ve testosteron en sık ölçülen hormonlardır. FSH seviyesi spermin çeşitli alt tipleri ile korelasyon gösterir.

Genetik bozuklukların tespiti
İnfertilitede genetik bozuklukların hem gebelik öncesi hem de gebelikte bilinmesi önemlidir. Testler, kan analizi ile yapılır ve gen incelemesi, DNA analizi yapılması prensibine dayanır.

Spermatozoa sayısı 10 milyon ve atı olan erkeklerde karyotip analizi önerilir.
Ailede genetik sorun varsa mutlaka genetik test yapılmalıdır.
Genetik hastalığı bilinen erkeklerde (Klinefelter sendromu gibi) uzun dönem takip, endokrin takibi ve androjen replasmanı gerekebilir.
Genetik bozukluk saptandığında tüp bebek tedavisi ya da gebelik oluştuğunda doğacak çocuklarda da bazı genetik geçişler olacağı ailelere söylenmelidir.

Kistik fibrozis gibi ya da doğuştan tek böbrek yokluğu gibi kalıtsal hastalıklarda sperm taşıyan kanalların gelişmemesi de kısırlık nedeni olabilir.