Nörojen Mesane Neden Olur?
Nörojen mesanenin belli başlı nedenlerini sıralayacak olursak;
- Düşme, felç, travmaya bağlı omurilik zedelenmesi
- Doğuştan omurilikle ilgili hastalık ( spina bifida)
- Doğuştan beyin hasarı (serebral palsi, vb)
- Beyin kanaması, beyinde pıhtı
- Beyin tümörü
- Parkinson hastalığı
- Bunama, Alzheimer hastalığı
- Multipl skleroz
- Diyabet –ileri safhaları
- Tabes Dorsalis- Nörosifiliz
- Herpes Zoster
- İleri derecede bel fıtığı
- Hatalı bel fıtığı operasyonları
- Radikal pelvik bölgede ameliyat geçirme ( kanser cerrahileri, vb)
Hasarın yeri:
Beyinde ise idrar kontrolü kaybolur. Sürekli kaçırma hali oluşur. Yaşlılık, beyin hasarı, felç bunlara en tipik örneklerdir.
Spinal kord yani omurilik yaralanması T6 üstünde veya T6 altında ise hastanın klinik durumu değişir. T6 üstü yaralanmalarda tam bir sinir kesisi ile işemede beynin kontrolü kalkar. Sık idrar yapma, idrar kaçırma belirgin olur. Mesane ve altındaki çıkışında yer alan kaslarla mesane uyumu bozulur. Hasta idrarı olsa bile tam yapamaz. Böbrek fonksiyonları bozulabilir. Tedavi edilmezse böbrek kaybı olabilir. T6 hasarında otonomik disrefleksi önemli bir durumdur: Bu hastalara ürodinami yapılacaksa anestezi altında yapılması önerilir. Spinal kord yaralanmalarında çoğu zaman mesane düz kas çalışmasını durdurucu ilaçlar ve temiz aralıklı kateter önerilir.
Nörojen mesane hastası nasıl takip edilmeli?
- Nörolojik bir hastalığa bağlı mesane ve böbrekler etkilenebileceği için mutlaka yıllık bir kontrolü şarttır.
- Kontrolde doktorunuz:
-İdrar analizi
– İdrar sitolojisi
– Böbrek fonksiyon testleri yaptırabilir.
Nörojen mesanede özellikle yapılması gerekenler:
- İşeme sıklığı ve hacmini gösteren ölçüm, işeme günlüğü
- Mesanede kalan hacmi ölçme
- Kaçırma varsa kaçırma miktarı ölçümü
- İdrar akış hızı
- Her hastada tanı başlangıcında ürodinami
- Daha sonra yıllık ya da bşr kaç yılda bir aralıklarla ürodinami takibi
- Böbrek fonksiyon teslerinin ölçümü ( Üre, Kreatinin, vb)
- EMG, Ultrason, sintigrafi (bazı hastalarda)
- Videoürodinami ( seçilmiş hastalarda)
Nörojen Mesanenin Tedavisi var mı?
Nörojen mesanede tedavi, buna yol açan durumun düzelmesi (beyin hasarı, felç, omurilik hasarı, vb) ya da hasarın şiddetine bağlıdır. Sık idrara gitme, ani yetiştiremeden idrar kaçırma, idrarın böbreklere geri kaçışı gibi durumlar ilaç, girişimsel işlemler, botox, dolgu uygulamaları ya da bazen ameliyatlarla tedavi edilebilir. İdrar yapamama, idrarın tam boşalmadığı durumlarda ise temiz aralıklı sonda uygulamaları, mesanenin cilde ağızlaştırılması, nefrostomi gibi böbrekleri korumaya yönelik adımlardır. Klinikte çok az bir hasta grubunda mesane pili-sakral nöromodülasyon uygulamalarına ait çalışmalar yapılmakta ancak henüz etkin bir tedavi olup olmadığı tartışılmaktadır.
Nörojen mesaneye yol açan durum kalıcı bir hasara bağlı ise bu durum mesaneyi uyaran sinirlerde de kalıcı hasar yapmış olabilir. Hiç kasılmayan olgularda günümüzde henüz bu klinik durumun kesin tedavisi bulunmamaktadır. Hasar kısmi ise fizyoterapi, pelvik taban rehabilitasyonu, botulinum toksin veya mesane pili kısmen çözüm olabilmektedir.
